İSG Ortam Gürültü Ölçümü
İş Hijyeni Ölçümleri arasında en önemli konulardan biri olan İSG ortam gürültü ölçümü konusuna geçmeden önce, gürültünün tanımını yapmak gerekir.
Gürültü Nedir?
Gürültü, kısaca "istenmeyen ses" olarak tanımlanır. Ses ise, maddenin ardışık sıkışma ve seyrelmeleriyle oluşan ve madde ortamında yayılan bir titreşim (dalga) olayıdır.
Hava yoluyla kulağa ulaşan belirli frekanslardaki titreşim enerjisi, işitme siniri yoluyla beyne ulaşır ve burada ses duyusu olarak algılanır. Sesin basınç düzeyi, frekansı ve süresi, işitme üzerindeki fizyolojik etkilerini belirler.
İnsan kulağı 20-20.000 Hz arasındaki sesleri 20 μPa basınç düzeyinden itibaren algılamaya başlar. Ses basıncı desibel (dB) cinsinden ölçülür. Bu değerler logaritmik olduğundan aritmetik olarak toplanamaz. Örneğin 90 dB seviyesinde çalışan iki makinenin toplam sesi 180 dB değil, 93 dB olur. İşte bu nedenle gürültü ölçümü hassas ve profesyonel yöntemlerle yapılmalıdır.
Gürültü Kaynakları
- Havayolu trafiği
- Demiryolu taşımacılığı
- Karayolu trafiği
- Sanayi ve endüstri tesisleri
- Eğlence mekanları
Gürültü Ölçüm Çeşitleri
- Makine ve ekipman kaynaklı gürültü ölçümleri
- Çevresel gürültü ölçümleri
- Şikâyet odaklı ölçümler
- İş sağlığı ve güvenliği açısından yapılan ölçümler
- Gürültü haritası oluşturma amaçlı ölçümler
Gürültünün İnsan Sağlığına Etkileri
Gürültü, insan sağlığını öncelikle fiziksel olarak etkiler. Gürültülü ortamlarda çalışan bireylerde; kalp atış hızı artışı, solunum hızında değişim, tansiyon yükselmesi, iştahsızlık ve sinirsel gerginlik gibi etkiler gözlemlenir. Uzun süreli maruziyet, kalıcı yüksek tansiyon, migren, ülser, dolaşım bozuklukları, kalp krizi gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Gürültüye uzun süre maruz kalan bireylerde psikolojik etkiler de ortaya çıkar: tedirginlik, sinirlilik, yorgunluk, dikkat dağınıklığı ve zihinsel performansta düşüş bunlar arasındadır. Ancak en önemli ve kalıcı etkisi işitme kaybıdır. Bu kayıp geçici ya da kalıcı olabilir. Geçici işitme kaybı, gürültülü ortamdan uzaklaşıldığında kısa sürede düzelebilirken; uzun yıllar süren maruziyet sonucu gelişen kalıcı kayıplar, telafisi mümkün olmayan sorunlara yol açar.
Genel olarak, sürekli gürültü maruziyeti ortalama 10-12 yıl sonunda kalıcı işitme kaybına yol açabilir. Bu nedenle İSG ortam gürültü ölçümü, iş sağlığı açısından ihmal edilmemesi gereken kritik bir uygulamadır.
